Το δίκαιο της ιδιωτικής ασφάλισης που ισχύει σήμερα αποτελείται από το νομοθετικό διάταγμα Ν.Δ. 400/1970 «περί ιδιωτικής επιχειρήσεως ασφαλίσεως», όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε από το Νόμο 1380/1983 και το Ν. 2170/1993 και όπως προσαρμόστηκε από Π.Δ. 118/1983, στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα: Π.Δ. 159/1998, Π.Δ. 169/2000, Π.Δ. 288/2002, Π.Δ. 10/2003, Π.Δ. 332/2003
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ - ΠΟΤΕ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Ν.Δ. 400/1970 (Φ.Ε.Κ. Α’ 10) «Περί Ιδιωτικής Επιχειρήσεως Ασφαλίσεως», όπως ισχύει τροποποιημένος. 30/30.09.2013 Ρύθμιση θεμάτων διοικητικής και λογιστικής οργάνωσης ασφαλιστικών επιχειρήσεων
ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΛΟΙΩΝ ΚΑΙ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ
Ν.Δ. 551/1970 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 114) «Περί Ιδιωτικής Ασφαλίσεως Πλοίων και Αεροσκαφών». Όπως κωδικοποιήθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 237/86 (Φ.Ε.Κ. Α.110) «κωδικοποίηση διατάξεων του ν. 489/76 όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε από το Ν. 1569/85 (ΦΕΚ Α.183) και τα Προεδρικά Διατάγματα 1019/1981 (ΦΕΚ Α.253) και 118/1985 (ΦΕΚ Α.35)»
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Ν. 1569/1985 (Φ.Ε.Κ. Α’ 183) «Διαμεσολάβηση στις συμβάσεις ιδιωτικής ασφάλισης, σύσταση σώματος ειδικών πραγματογνωμόνων τροχαίων ατυχημάτων, λειτουργία γραφείου διεθνούς ασφάλισης και άλλες διατάξεις». Ανεπίσημη Κωδικοποίηση
Π.Δ. 190/2006 (Φ.Ε.Κ. Α’ 196) «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2002/92/Ε.Κ. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ασφαλιστική διαμεσολάβηση (L 9/15.1.2003).»
ΠΔ/ΤΕ 2647 7.11.2011 «Εκπαίδευση και πιστοποίηση γνώσεων των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών διαμεσολαβητών 31/30.09.2013 Κανονισμός Συμπεριφοράς (Αντ)ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ
Π.Δ. 237/1986 (Φ.Ε.Κ. Α’ 110) «Κωδικοποίηση διατάξεων του Ν. 489/1976 (Φ.Ε.Κ. Α’ 331) «Περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης», όπως ισχύει τροποποιημένο». Ανεπίσημη Κωδικοποίηση
Το Προεδρικό Διάταγμα 314/93 «Συμμόρφωση προς ορισμένες διατάξεις της Οδηγίας 90/232/ΕΟΚ για την προσέγγιση των νομοθεσιών των Κρατών – μελών σχετικά με την ασφάλιση αστικής ευθύνης που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων» (ΦΕΚ Α.134).
Ν. 3557/2007 (Φ.Ε.Κ. Α’ 100) «Τροποποίηση του π.δ. 237/1986 (ΦΕΚ 110/Α΄) με το οποίο κωδικοποιήθηκε ο ν. 489/1976 «Περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης» (ΦΕΚ 331/Α΄) και άλλες διατάξεις.»
ΕΠΑΘ 3/5/26.1.2011 Διαδικασία διακανονισμού και καταβολής στους δικαιούχους αποζημίωσης από σύμβαση ιδιωτικής ασφάλισης για την κάλυψη της αστικής ευθύνης από τη χρήση αυτοκινήτων και συναφείς οργανωτικές υποχρεώσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων.
Ν. ΓπΝ’/1911″Περί της εκ των αυτοκινήτων ποινικής και αστικής ευθύνης»
ΟΔΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ
Ν. 3651/2008 (Φ.Ε.Κ. Α’ 44) «Οδική βοήθεια οχημάτων»
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ
Ν. 2496/1997 (Φ.Ε.Κ. Α’ 87) «Ασφαλιστική σύμβαση, τροποποιήσεις της νομοθεσίας για την ιδιωτική ασφάλιση και άλλες διατάξεις»
ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ
Ν. 2251/1994 για την «Προστασία των καταναλωτών» (Φ.Ε.Κ. Α’ 191). Η Εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών από απόσταση διέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις του Νόμου 2251/1994 (ΦΕΚ 191 Α΄/ 16 Νοεμβρίου 1994), για την Προστασία του Καταναλωτή. Ειδικότερα και πέραν των άλλων εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 4α του παραπάνω Νόμου.
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Ν. 3229/2004 (Φ.Ε.Κ. Α’ 38) «Εποπτεία της ιδιωτικής ασφάλισης, εποπτεία και έλεγχος τυχερών παιχνιδιών, εφαρμογή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων και άλλες διατάξεις»
Ν. 3867/2010 (Φ.Ε.Κ. Α’ 128) «Εποπτεία ιδιωτικής ασφάλισης, σύσταση εγγυητικού κεφαλαίου ιδιωτικής ασφάλισης ζωής, οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών.» Μεταφορά αρμοδιότητας εποπτείας στην Τράπεζα της Ελλάδος [ Άρθρο 1 ]
Από τις 5/5/2014 ισχύει ο Νόμος 4261/2014, ο οποίος αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη για το θεσμό της ασφάλισης αυτοκινήτου. Ο νόμος εκσυγχρονίζει και απλοποιεί πολλές διαδικασίες, φέρνοντας νέα δεδομένα για την ισχύ και την ανανέωση των συμβολαίων.
Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις:
- Καταργείται η αυτόματη ανανέωση της ασφάλισης αυτοκινήτου
- Καταργείται το αυτοκόλλητο σήμα ασφάλισης, το σήμα προσωρινής ασφάλισης και η βεβαίωση ασφάλισης.
- Αναγνωρίζεται θεσμικά η ηλεκτρονική επικοινωνία ασφαλιστή, ασφαλισμένου & δικαιούχου αποζημίωσης σε όλες τις διαδικασίες (π.χ. σύναψη ασφάλισης, διακανονισμό ζημιών κ.λπ.).
To Νόμο 4364/2016 «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ) στα άρθρα 2 και 8 της Οδηγίας 2014/51/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απρίλιου 2014 σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών 2003/71/εκ και 2009/138/εκ και των Κανονισμών (ΕΚ) αριθμ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, όσον αφορά τις εξουσίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων & Επαγγελματικών Συντάξεων και της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξίων και Αγορών καθώς και στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τη συμπληρωματική εποπτεία των χρηματοπιστωτικών οντοτήτων που ανήκουν σε χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και συναφείς διατάξεις της νομοθεσίας περί της ιδιωτικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις».
ΕΓΓΥΗΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΖΩΗΣ
Ν. 3867/2010 (Φ.Ε.Κ. Α’ 128) «Εποπτεία ιδιωτικής ασφάλισης, σύσταση εγγυητικού κεφαλαίου ιδιωτικής ασφάλισης ζωής, οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών.» [ Άρθρα 3-13]
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Νόμος 2472/1997 (ΦΕΚ 50/τ. Α΄/10-04-1997) «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα»
ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
- Ελληνικές Aσφαλιστικές Επιχειρήσεις
- Τρόπος αποκτήσεως άδειας λειτουργίας.
Η ασφαλιστική εταιρεία πρέπει να είναι ανώνυμη εταιρεία, αλλά και πέραν τούτου απαιτείται και άδεια λειτουργίας, η οποία χορηγείται από την Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (άρθρο 3 παρ. 1 περίπτωση α του Ν. 3229/2004)
- Έδρα
Έδρα της εταιρείας θεωρείται ο τόπος που βρίσκεται η Διοίκηση της επιχειρήσεως και όχι ο τόπος όπου είναι το κέντρο των εργασιών της. Το άρθρο 15 του Ν.Δ. 400/1970 καθορίζει τα στοιχεία που υποβάλλονται στην Διοίκηση για να εκτιμήσει εάν συντρέχει περίπτωση χορηγήσεως άδειας λειτουργίας Ελληνικής ασφαλιστικής εταιρείας. Διαφορετικά είναι τα στοιχεία τα οποία απαιτούνται επιπλέον για τις επιχειρήσεις του κλάδου ζημιών και ζωής. Το ελάχιστο κεφάλαιο κάθε ιδρυόμενης Ελληνικής ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας καθορίζουν τα άρθρα 17 και 17 β παρ. 2 και 3 του Ν. 400/1970. Επίσης, σπουδαίο ρόλο για την διεκπεραίωση της εργασίας του ασφαλιστή παίζουν οι πράκτορες την έννοια των οποίων δίνει το άρθρο 2 παρ. 1 εδάφιο α του Ν. 1569/1985.
- Περιθώριο φερεγγυότητας.
Η πολιτεία θέτει υπό τον έλεγχό της, τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και καθορίζει τους κανόνες που τις διέπουν ως προς την περιουσία τους και την διαχείρισή τους με σκοπό την προστασία των ασφαλισμένων. Ειδικότερα ελέγχεται:
- Εάν η ασφαλιστική επιχείρηση είναι και παραμένει φερέγγυα
- Φερεγγυότητα είναι η ικανότητα για πληρωμή. Την ικανότητα αυτή διαθέτει όποιος έχει επαρκή περιουσία. Για αυτό κάθε ασφαλιστική επιχείρηση υποχρεούται να διατηρεί συνεχώς επαρκές διαθέσιμο περιθώριο φερεγγυότητας.
Στο εν λόγω περιθώριο εντάσσονται:
- το μετοχικό κεφάλαιο και το τακτικό αποθεματικό (άρθρο 17 α παρ. 3 εδάφιο Ι περίπτωση α του Ν. 400/1970)
- Τα αποθεματικά -νόμιμα και ελεύθερα- εκείνα δηλαδή, που δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές υποχρεώσεις.
- Τα κέρδη ή ζημιές, που μεταφέρονται στην επόμενη εταιρική χρήση μετά από αφαίρεση των οφειλόμενων μερισμάτων.
- Το σωρευτικό προνομιούχο μετοχικό κεφάλαιο, όταν στο καταστατικό προβλέπεται έκδοση προνομιούχων μετοχών.
- Τα δάνεια μειωμένης διασφάλισης, τα οποία πρέπει να έχουν εγκριθεί από την Εποπτική Αρχή και
- Οι υπεραξίες (άρθρο 17 α παρ. 5 Ν. 400/1970) που προκύπτουν από υπό εκτιμήσεις στοιχείων του ενεργητικού ή υπερεκτιμήσεις του παθητικού και οι οποίες υπολογίζονται με την λεπτομερή διαδικασία που προβλέπει ο Νόμος.
- Το εγγυητικό κεφάλαιο.
- Αλλοδαπές Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις
- Τρόπος αποκτήσεως άδειας λειτουργίας
Ο Ν. 400/1970 διαμορφώνεται μεταξύ Ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων και καθορίζει στο άρθρο 15 τα στοιχεία που απαιτούνται για την χορήγηση άδειας λειτουργίας Ελληνικής ασφαλιστικής επιχειρήσεως. Για την λειτουργία ξένης ασφαλιστικής επιχειρήσεως στην Ελλάδα απαιτείται:
- Άδεια από την Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης του Υπουργείου Ανάπτυξης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 20 παρ. 2β και παρ. 3.
- Υποβολή στην ως άνω Επιτροπή των δικαιολογητικών που καθορίζονται στο άρθρο 20 παρ. 2β και παρ. 3.
- Απόφαση της ως άνω Επιτροπής μετά την υποβολή των δικαιολογητικών και
- Η άδεια δημοσιεύεται στο δελτίο ΑΕ και ΕΠΕ της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (άρθρο 20 παρ. 1 Ν. 400/1970 και άρθρο 3 παρ. 1 περίπτωση α. Εδάφιο β του Ν. 3229/2004).
- Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις (εντός Ε.Ε. και εκτός Ε.Ε.)
Στην πρώτη περίπτωση (εντός Ε.Ε.) απαιτούνται τα δικαιολογητικά του άρθρου 20 παρ. 3 του Ν. 400/1970, ενώ στην δεύτερη του άρθρου 2 παρ. 2 του Ν. 400/1970.
- Νόμιμος αντιπρόσωπος.
Οι ξένες εταιρείες πρέπει να διαθέτουν στην Ελλάδα νόμιμο αντιπρόσωπο. Αντίγραφο της πράξεως διορισμού του, αφού κυρωθεί, πρέπει να υποβάλλεται στην Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφαλίσεως (άρθρο 3 παρ. 1 περίπτωση β του Ν. 3229/2004) Οι αλλοδαπές ασφαλιστικές επιχειρήσεις για να ενεργοποιηθούν στην Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσουν στην Ελλάδα υποκατάστημα ή πρακτορείο (άρθρο 20 παρ.1 του Ν. 400/1970), τα οποία δεν θεωρούνται ξεχωριστές ασφαλιστικές επιχειρήσεις.